Առանց «ինչու»-ների ու «որովհետև»-ների..

- Արի´: Նստի´ր Կողքս: Ժպտա´, դա ինձ արդեն հերիք է 

- Գիտե ՞ ս, ես հավատում եմ

- Ու ՞մ: Լավ, կամ ինչի՞ն

- Ամենին: Ես հավատում եմ իմ արևին, հավատում եմ ժպիտին, հավատում եմ իմ երազներին ու երազանքներին: Քեզ էլ եմ հավատում` ուրիշ  ելք չունեմ:

- Բայց ես վատն եմ: Ինձ պետք չէ հավատալ: Մի օր ես կգնամ ու դու էլի կգնաս այ այն անկյունը` այն քո աշխարհը: Ես դա ուղղակի չեմ ուզում: Առանց բացատրությունների, առանց ինչու-ների ու որովհետև-ների: Ես քեզ չեմ սիրում: Ես քեզ ուղղակի ունեմ իմ ներկայում, ունեցել եմ ոչ վաղ անցյալում ու պահպանում եմ, որ ունենամ հեռու ապագայում: Իմ հետ հույսեր չկապես, ապրիր ուղղակի, ապրիր ազատ` առանց «ինչու»-երի ու «որովհետև»-ների, որոնք դու այդքան շատ ես սիրում

- Ես ազատ եմ: Ու ապրում եմ, ուղղակի ապրում: Բայց հավատում եմ քեզ, որովհետև ազատ եմ, երբ տեսնում եմ քեզ, ժպիտդ, երբ դու անկեղծ ես ինքդ քո հետ, երբ կեղծ ու արհեստական չես: Ես զուրկ եմ այդ 

կապանքներից  միայն այդ դեպքերում: 

- Էլի «բայց» ու էլի «որովհետև»

- Ըհն.., - (Լռություն), - Յուրաքանչյուր խոսք պիտի  դուրս գա մեր բերանից  ինչու՞  հարցը տալուց ու որովհետև  բացատրությունը ստանալուց հետո: 

- Դեռ մարդ չես դարձել, Փոքրի~կ

- Ի~: Ինչու՞ Իմ տարիքում մարդիկ արդեն սեփական բիզնեսն են ունենում, ստեղծած են լինում ամուր կամ ոչ այդքան ամուր ընտանիք ու արդեն ուրախանում են իրենց համով բալիկներով: 

- Մարդիկ սովոր են արարքներ գործել` անգամ իրենք իրենց չտալով այդ ինչու հարցը ու չստանալով որովհետև բացատրությունը: Նրանք անում են գործը ու հեռանում.,

- Իսկ  ամենակարևորը ու՞մ են թողնում: Ի՞նձ: Լավ, ինչ արած, դրանք էլ կվերցնեմ: Մեկ է, ես հավատում եմ  այդ բացատրության ու հարցերի կարիք չզգացող մարդկանց: 

Մի քանի րոպե լռություն է: Փոքրիկը չի լսում զրուցակցի ծանր շնչառությունը ու խառնվում է

- Հե~յ: Գնացի՞ր: Իսկ, իսկ քո «ինչու՞»-ն , իսկ «որովհետև՞»-ը...

Փոքրիկը վերցնում է այդ հարցերի ու բացատրությունների կույտը ուսերին ու ծանր քայլերով դուրս գալիս  այդ հավատով լի սենյակից, որտեղ սովորաբար հանդիպում  էր իր հավատի ու ազատության ընկերոջ հետ: 

Թողեք զգամ.. Մի սպանեք!!!

Թող լինի սա մի օր, երբ Լիլին գժվեց, երբ որովայնում, ուղեղում ոչ թե թիթեռնիկներ կամ ծաղիկների թերթիկներ էին թռվռում, այլ մարդկանց դեմքերը, խոսքերը, պատկերները: Մարդկանց դեմքերը` չարությամբ լցված, պատրաստ հոշոտել իրար: Երկար ժամանակ է արդեն, ինչ փորձում է կարգավորել կյանքը, երբ փորձում է  կարծես թե հարազատներին հասկացնել, որ ծիծաղելով, ծաղրելով երբեք չեն կարող օգնել դիմացինին, իսկ եթե չեն էլ ուզում օգնել` պետք չէ խանգարել, որ ինքն իրեն տեսնի ինչ կերպ է կարգավորում: Լիլին արթնանում էր ժպիտով ու գլուխը բարձին դնում արցունքներն աչքերին: Ամեն գիշեր նույն պատմությունն էր: Ժամերով պտտվում էր անկողնում` այդպես էլ հարմար, պաշտպանված տեղ չգտնելով այդ մի փոքր տարածությունում:
Այդ օրն էլ արթնացավ ժպիտով, օրվա կեսը անցավ ժպիտով: Բախ! Մի հարված... Ու վերջ:
Գլուխը կախեց ու վարդագույն ակնոցները մի հարվածով կորցրեցին իրենց վարդագույն ապակիները` թողնելով մետաղե ծայրերով այդ առարկային տկլոր, հետն էլ անգույն: Լիլին մենակ էր` փաստորեն: Կծկվում էր տաք ադեալի մեջ ու էլ չկարողանալով պահել կուտակված արցունքները` սկսում էր լացել: Անձայն, որ ոչ մեկը չլսի, թաքուն, որ ոչ մեկ չտեսնի, անհետք, որ ոչ մեկ չհասկանա: Ծիծաղում էր` հիմար կատակների վրա: Երբեմն արդեն դժվար էր այդ ամենի վրա ձևացնել դեմքին ծիծաղը և ժպիտը: Առայժմ ստացվում էր դերը պատվով տանելը, կարծես թե դեռ ոչ ոք չի հասկացել: Համոզում էր, որ կողքին ընկերներ ունի: Մոռանում էր, որ ամեն մարդ իր դարդին ա: Ու ժպտում էր, ծիծաղում էր:
Մի բաժին մրոտված երեսով ու հոգով վերադառնում է տուն: Կիսաանձրև ձյունը թրջում էր մազերը: Դեմքին հարվածքում էր մռայլ ներկան: Նայում էր առաջ:
"Էլի՞ մշուշ.. Հերիք չի՞
Ուզում եմ տեսնել: Զգում եմ մի բան: Հասկանում եք: Զգում եմ: Թողեք զգամ!! Մի սպանեք!! Ախր անհասկանալի է, անարդար: Բոլորին վերադառնում է այն, ինչ տալիս են դուրս, դիմացինին, շրջապատ: Սա չէր իմ տվածը: Սա չէր.. "
Ու էլի սառը անկողինը, պիտակների արդեն տեսականին, լողացող, վազող օրերը օրացույցից սպառնում են իրենց մինուսներով: Ու Լիլին ուզում է ուղղակի բռնել սլաքները` ժամանակի: Դրա համար նա ուժ կգտնի իր թույլ մարմնում.. Մշուշի մեջ չէր տեսնում, չէր լսում: Մշուշի մեջ զգում էր լուսավոր կետը` միակ բանը, որ ներկայում պահում էր նրան: Ու անրևախառը ձնի տակ, վիրավորանքների հերթական մասնաբաժինը կուլ տալու ժամանակ, ադեալի մեջ կծկված, գրքերի, խնդիրների կույտի մեջ նստած, թե անկողնում շուռումու գալուց կրկնում էր Լիլին. "Թողեք զգամ..Մի սպանեք!!"

Անվերնագիր N2

"Հասկանալի հույզերի մի շարան է հետապնդում ինձ: Ես հասկանում եմ մարդկանց, բայց միևնույն ժամանակ մեղադրում մաքուր սխալներ գործելու մեջ: Ես հասկանում եմ, բայց լռում եմ: Անհասկացողի ու միամիտի կերպարը այս պահին ձեռնտու է: Պիտի լռեմ, պիտի թաքցնեմ: Մարդիկ արժանի չեն  իրենց հավասարին: Մարդիկ ձգտում են իրենցից ավելիին կամ էլ իրենցից մի քանի քայլ հետ մնացածին: Դու հիմա հեգնում ես, մեղադրում, լռում, անպատվում: Դու լուռ ես.. Դու մեղավոր ես: Երբեմն ինքս ինձ ստիպում եմ երջանիկ զգալ այն մտքից, որ ես անմեղ եմ, որ  մտքերիս կծիիկի մեջ չի եղել չարի մասնաբաժինը: Մտածել եմ, վախեցել, բայց .. Բայց ուղղակի անմեղ մնացել:"
Երկար ժամանակ գրելու պատճառով մատի վրա փոսիկ առաջացրած գրիչը ձեռքին  անշարժացել էր Նինան` հայացքը հեռու~,  մքերը կարծես թե մոտիկ, բայց կրկին հեռու.. Երեկոյան երկինք էր դա, երբ սպիտակ կամ տեղ-տեղ կապույտ այդ զանգավծները, որոնց ամպեր ենք ասում, հոսում էին դեպի գիշերակաց: Իրենց հերթափոխն էին ստանձնում խիստ, մռայլ հագուստներով, փոքրիկ աստղիկ-զարդերով գունավորած գիշերային ամպերը: Նինան չէր էլ հասկացել, թե ինչպես է վաղվա անվերջ թվացող նախադասությունների հարյուրյակները թողել և ընկել լողացող ամպերի ու աստղերի ալիքների մեջ: Ինչպես է սկսել յուրաքանչյուր հետ մնացած ամպիկի իր կողմը քաշել ու սկսել հարցուփորձ անել: Ի ՞նչ էր հարցնում: Նրա մասին.. Խեղճ ամպիկներին այնքան էր տանջում, մինչև նրանք չդիմանալով ուժերը հավաքում էին ու վազում մեծերի հետևից: Նա լուր չուներ արդեն ինչքան ժամանակ կլիներ: Չնայած, որ վաղուց արդեն հրաժարվել էր այն մտքից, որ երբևէ խոստովանել է ինքն իրեն, թե կարող է սիրել երկրային, մարմնական կերպարանք առած որևէ էակի: Նրա համար մարդ ասվածը շատ հարաբերական էր: Լռության ու երազների մեջ էր նա միայն գտնում իրեն: Այնտեղ թվացյալ իրականությունը ավելի մոտիկ էր իրեն, ավելի քաղցր, ավելի գրավիչ, ավելի ու ավելիների մի անվերջ բառարան.. Դե ինչ, սա է իրականությունը, այն պիտի ընդունել անխոս ու առանց առարկությունների: Թերևս առարկելը անիմաստ է, անօգուտ. միևնույն է ոչինչ չի փոխվելու, ոչ-մեկն էլ չի փոխվելու.. Նինան կմնա ինչպիսին որ է, առանց  կեղծ դիմակ, կամ էլ ձևական պահվածք իրեն շնորհելու: Միևնույն է Նինայի համար կյանքը միայն նրանում չէր: Օր-օրի շուրջը պտտվող կամ դադարի մեջ գտնվող առարկաները, մարդիկ սկսում էին անսովոր մի հետաքրքրություն իրենց մեջ արթնացնել ու օր-օրի նա ավելի էր սկսում  հասկանալ, որ կյանքը մտքերում չէ, դա ուղղակի պատրանք է, որ մենք ստեղծում ենք իրականության պատահականությունների  հետ համադրելով: